Παραγωγή τροφίμων από... αέρα;

Ομάδα ερευνητών από τα Πανεπιστήμια της Νάπολης, του Ινστιτούτου Μοριακής Φυσιολογίας Φυτών Max Planck, του Ινστιτούτου Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ, και της Σχολής Porter Επιστημών Περιβάλλοντος και Γης του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ…

Επιχειρηματικότητα + Καινοτομία
16/03/2022
3' ανάγνωση

…μελέτησε την αποτελεσματικότητα της παραγωγής τροφίμων όταν αυτή γίνεται αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια και το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας έναντι των κλασικών καλλιεργειών. Η έρευνα δημοσιεύθηκε στις 29 Ιουνίου 2021 στο επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academies of Science (PNAS).

Λοιπές πληροφορίες

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, η ανάγκη για την συγκεκριμένη έρευνα δημιουργείται από την αύξηση του πληθυσμού στον πλανήτη σε συνδυασμό με τις διατροφικές συνήθειες των ανθρώπων ασκούν αυξανόμενη πίεση στο περιβάλλον.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ήδη επιχειρήσεις που καλλιεργούν μονοκυτταρική πρωτεΐνη από φύκη, μύκητες, ή βακτήρια η οποία χρησιμοποιείται για ανθρώπινη κατανάλωση αλλά κυρίως για ζωοτροφή. Όμως η πρώτη ύλη (ο άνθρακας) προέρχεται από γλυκόζη (από αγροτικά προϊόντα) ή μεθάνιο ή μεθανόλη (που προέρχονται από ορυκτά καύσιμα). Η τεχνική που μελετήθηκε στη συγκεκριμένη μελέτη είναι η καλλιέργεια “τροφής από αέρα”. Αξιοποιώντας δηλαδή ηλιακή ενέργεια που συλλέγεται με φωτοβολταϊκά πάνελ, νερό, άζωτο, φώσφορο, χρησιμοποιείται το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας το οποίο μετατρέπεται από μικροοργανισμούς σε μονοκύτταρη βρώσιμη πρωτεΐνη.

Η συγκεκριμένη τεχνική παραγωγής παράγει πάνω από 10 φορές περισσότερη τροφή ανά εκτάριο από ό,τι η σόγια. Ενδεικτικά, ένα εκτάριο γης που καλλιεργείται με σόγια μπορεί να θρέψει 40 ανθρώπους ενώ ένα εκτάριο γης που χρησιμοποιείται για την δημιουργία της μονοκυτταρικής πρωτεΐνης μπορεί να θρέψει 520 ανθρώπους.

Η παραγωγή μονοκυτταρικής πρωτείνης με τη χρήση του άνθρακα της ατμόσφαιρας ως πρώτη ύλη (Α) είναι πιο αποτελεσματική από την χρήση γλυκόζης ως εναλλακτική πρώτη ύλη (Β). Ένα εκτάριο γης μπορεί να θρέψει 520 ανθρώπους εάν χρησιμοποιηθεί το διοξείδιο του άνθρακα της ατμόσφαιρας (Α), ή 90 ανθρώπους αν χρησιμοποιηθεί γλυκόζη από καλλιέργειες ζαχαρότευτλου. Η συμβατική παραγωγή σόγιας μπορεί να θρέψει 40 ανθρώπους ανά εκτάριο. Σχήμα από Leger et al. (2021).

Η μονοκυτταρική πρωτεΐνη περιέχει αρκετά μέταλλα που λείπουν από την διατροφή μεγάλου μέρους του πληθυσμού, όπως σίδηρο, ψευδάργυρο, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, χαλκό, και μαγγάνιο.

Επίσης, η παραγωγή μονοκυτταρικής πρωτεΐνης φαίνεται να έχει μικρότερες απαιτήσεις τόσο σε άζωτο όσο και σε νερό. Η αξιοποίηση του αζώτου αγγίζει το 100% ενώ στις συμβατικές καλλιέργειες περίπου το μισό άζωτο που μπαίνει ως λίπασμα δεν χρησιμοποιείται από τα φυτά και καταλήγει στα υπόγεια ύδατα και στη θάλασσα όπου δημιουργεί νεκρές ζώνες. Επιπλέον, τα φυτά απαιτούν 100 φορές και 10.000 φορές περισσότερο νερό σε σχέση με την μονοκυτταρική πρωτεΐνη.

Σε ό,τι μελετήθηκε (έδαφος, άζωτο, νερό) η μονοκυτταρική πρωτεΐνη είναι πιο αποτελεσματική από την παραγωγή συμβατικών τροφίμων. Το οικονομικό κόστος παραγωγής όμως είναι ακόμα σημαντικά υψηλότερο, αν και το περιβαλλοντικό της κόστος είναι χαμηλότερο από των συμβατικών. Φαίνεται ότι η τεχνική αυτή είναι πιο κατάλληλη να αντικαταστήσει ζωοτροφές που παράγονται από σόγια ή ψάρια από ό,τι τρόφιμα για ανθρώπινη κατανάλωση. Ήδη παράγεται από δύο επιχειρήσεις και χρησιμοποιείται ως συμπλήρωμα της ζωοτροφής σε ιχθυοκαλλιέργειες και εκτρεφόμενα ζώα ξηράς και οι μελέτες δείχνουν ότι είναι πιο υγιεινή από τις συμβατικές ζωοτροφές.

Από τα παραπάνω φαίνεται ότι η συγκεκριμένη μορφή παραγωγής “τροφής” μπορεί να μειώσει την ένταση της ζήτησης για νέα αγροτικά εδάφη και την τάση για αποδάσωση, και έτσι να βοηθήσει τόσο στην δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα από τα δάση, αλλά και να μειώσει την πίεση στην βιοποικιλότητα.

Η γνώμη μας

Η ανθρωπότητα έχει επιβαρύνει τόσο πολύ τον πλανήτη, που η διαθέσιμη αγροτική γη δεν αρκεί για να καλύψει τις διατροφικές συνήθειες του όλο και αυξανόμενου πληθυσμού. Έτσι έχουμε ανάγκη για καινοτομικούς τρόπους παραγωγής τέτοιων προϊόντων που θα αντικαταστήσουν τα πραγματικά τρόφιμα δηλ. τα όσπρια, τα δημητριακά, κ.λπ. Γνωρίζουμε ότι η φυτοφαγική διατροφή απαιτεί πολύ λιγότερες εισροές (γη, άζωτο, ενέργεια, κ.ά.) από την συμβατική διατροφή. Το ότι διοχετεύουμε ερευνητικούς πόρους για να ανακαλύψουμε νέους τρόπους δημιουργίας ζωοτροφών είναι κατά κάποιον τρόπο μέρος του ίδιου συστήματος που δημιουργεί το πρόβλημα: μία ανθρωπότητα που θεωρεί τα ζώα ως παραγωγούς τροφής και αγνοεί τα προβλήματα που αυτή η θεώρηση δημιουργεί στην επισιτιστική ασφάλεια, στο περιβάλλον, και στη βιωσιμότητα του πλανήτη και εν τέλει του ανθρώπινου είδους.

Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η βίγκαν διατροφή και κατά συνέπεια ο vegan τρόπος ζωής είναι η πιο αποτελεσματική λύση για την διατροφή της ανθρωπότητας. Είναι στο χέρι μας να το συνειδητοποιήσουμε και να προχωρήσουμε στις απαιτούμενες αλλαγές, τόσο σε ατομικό όσο και συλλογικό επίπεδο. Με την υιοθέτηση του vegan τρόπου ζωής μπορούμε να έχουμε ένα μέλλον με μεγαλύτερη επισιτιστική ασφάλεια, υγιέστερο πλανήτη, καλύτερη υγεία, και σαφώς πιο υγιή σχέση με τα ζώα.

Vegan Times 13-07-2021

Δημοσιεύτηκε: 13/07/2021
Ενημερώθηκε:
16/03/2022

Πηγές:

  1. Πηγή κύριας εικόνας Thomas Pierre | Unsplash
  2. Leger, D. et al. (2021) ‘Photovoltaic-driven microbial protein production can use land and sunlight more efficiently than conventional crops’, Proceedings of the National Academy of Sciences, 118(26). doi: 10.1073/pnas.2015025118.