Τρώγοντας σωστά: 8 κανόνες για την τροφή και την υγεία
Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα συντομευμένο απόσπασμα από το βιβλίο The China Study των T. Colin Campbell, PhD και Thomas M. Campbell, MD.
Τα οφέλη που προσφέρει ένας υγιεινός τρόπος ζωής είναι τεράστια. Πρέπει να ξέρεις ότι μπορείς να:
- ζήσεις περισσότερο,
- φαίνεσαι και νιώθεις νεότερος,
- έχεις περισσότερη ενέργεια,
- χάσεις βάρος,
- μειώσεις τη χοληστερόλη σου,
- προλάβεις και ακόμη και να αναστρέψεις ασθένειες της καρδιάς,
- μειώσεις τον κίνδυνό σου για καρκίνο του προστάτη, καρκίνο του μαστού, και άλλους καρκίνους,
- διατηρήσεις την όρασή σου και σε πιο προχωρημένη ηλικία,
- αποφύγεις αλλά και να αναστρέψεις τον διαβήτη τύπου 2,
- αποφύγεις το χειρουργείο σε πολλές περιπτώσεις,
- μειώσεις δραματικά την ανάγκη για φάρμακα,
- διατηρήσεις δυνατά τα οστά σου,
- αποφύγεις την (αναπαραγωγική) ανικανότητα,
- αποφύγεις το εγκεφαλικό,
- αποτρέψεις τη δημιουργία πέτρας στα νεφρά,
- αποφύγεις το να έχει το μωρό σου διαβήτη τύπου 1,
- ανακουφιστείς από την δυσκοιλιότητα,
- μειώσεις την αρτηριακή σου πίεση,
- αποφύγεις την ασθένεια Αλτσχάιμερ,
- καταπολεμήσεις την αρθρίτιδα.
Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα οφέλη, και όλα μπορεί να γίνουν δικά σου. Η τιμή; Απλώς το να αλλάξεις την διατροφή σου. Δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν τόσο εύκολο, και ποτέ δεν ήθελε τόσο λίγη προσπάθεια, να πετύχεις τόσο σοβαρά οφέλη. Θέλουμε εδώ να συνοψίσουμε ό,τι έχουμε μάθει μέχρι τώρα για την τροφή, την υγεία, και την ασθένεια στις 8 αρχές που ακολουθούν. Αυτές οι αρχές θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση για το πώς διεξάγουμε την επιστημονική έρευνα, το πώς θεραπεύουμε τους ασθενείς, το πώς τρεφόμαστε εμείς οι ίδιοι, το πώς σκεφτόμαστε για την υγεία, και το πώς κατανοούμε τον κόσμο.
ΑΡΧΗ #1
Η διατροφή αντιπροσωπεύει τις συνδυασμένες δράσεις αμέτρητων στοιχείων των τροφίμων. Το σύνολο είναι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών του.
Το βασικό μήνυμα που προσπαθώ να μεταφέρω είναι αυτό: Οι χημικές ουσίες που λαμβάνουμε από τα τρόφιμα που τρώμε εμπλέκονται σε μία σειρά αντιδράσεων οι οποίες δουλεύουν συντονισμένα, ώστε να δημιουργήσουν την καλή υγεία. Αυτές οι χημικές ουσίες ενορχηστρώνονται προσεκτικά από περίπλοκους μηχανισμούς ελέγχου που βρίσκονται στα κύτταρά μας και στο σώμα μας, και αυτοί οι μηχανισμοί ελέγχου αποφασίζουν ποιο θρεπτικό συστατικό θα πάει πού, πόσο από το κάθε φυτικό συστατικό χρειάζεται το σώμα, και πότε συμβαίνει κάθε αντίδραση.
Τα σώματά μας έχουν εξελιχθεί με αυτό το απείρως περίπλοκο δίκτυο αντιδράσεων, προκειμένου να αποκομίσουν το μέγιστο όφελος από τα πλήρη τρόφιμα, όπως αυτά υπάρχουν στη φύση. Όσοι έχουν εσφαλμένη πληροφόρηση, μπορεί να διατυμπανίζουν τις αρετές ενός συγκεκριμένου θρεπτικού συστατικού ή μίας χημικής ουσίας, αλλά αυτός ο τρόπος σκέψης είναι υπερβολικά απλοικός. Τα σώματά μας έχουν μάθει πώς να επωφελούνται από τις χημικές ουσίες της τροφής, όπως αυτές απαντώνται μαζί, πετώντας κάποιες, και χρησιμοποιώντας άλλες με τον τρόπο που κρίνουν κατάλληλο. Θέλω να τονίσω ιδιαιτέρως αυτό το σημείο, καθώς αποτελεί τη βάση για να κατανοήσουμε τί σημαίνει καλή διατροφή.
ΑΡΧΗ #2
Τα συμπληρώματα διατροφής δεν αποτελούν πανάκεια για την καλή υγεία.
Επειδή η διατροφή λειτουργεί ως ένα απείρως πολύπλοκο βιοχημικό σύστημα που περιλαμβάνει χιλιάδες χημικές ουσίες και χιλιάδες επιδράσεις στην υγεία σας, έχει ελάχιστo ή καθόλου νόημα να θεωρούμε ότι τα απομονωμένα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνονται ως συμπληρώματα μπορούν να υποκαταστήσουν τα πλήρη τρόφιμα.
Τα συμπληρώματα δεν θα οδηγήσουν σε μακροχρόνια υγεία και μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες. Επιπλέον, oι άνθρωποι που στηρίζονται στα συμπληρώματα αναβάλλουν το να υιοθετήσουν μία επωφελή διατροφή σε μόνιμη βάση. Οι κίνδυνοι μιας δυτικής διατροφής δεν μπορούν να ξεπεραστούν καταναλώνοντας χάπια με θρεπτικά συστατικά.
Δεν είναι επειδή αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι ασήμαντα. Είναι σημαντικά - αλλά μόνο όταν καταναλώνονται σαν φαγητό, όχι σαν συμπληρώματα. Το να απομονώνουμε θρεπτικά συστατικά και να προσπαθούμε να πάρουμε οφέλη, ίδια με αυτά που δίνουν τα πληρη τρόφιμα, δείχνει άγνοια για το πώς δουλεύει η θρέψη στο σώμα. Καθώς περνάει ο καιρός, είμαι σίγουρος ότι θα συνεχίσουμε να “ανακαλύπτουμε” ότι το να βασιζόμαστε στη χρήση συμπληρωμάτων με απομονωμένα θρεπτικά συστατικά προκειμένου να διατηρήσουμε την υγεία μας, ενώ καταναλώνουμε τη συνηθισμένη Δυτική διατροφή, δεν είναι μόνο σπατάλη χρημάτων αλλά και δυνητικά επικίνδυνο.
ΑΡΧΗ #3
Δεν υπάρχει σχεδόν κανένα θρεπτικό συστατικό στα ζωικά τρόφιμα που να μην παρέχεται με καλύτερο τρόπο από φυτά.
Το να τρώει κανείς ζωικά τρόφιμα αποτελεί μια σημαντικά διαφορετική διατροφική εμπειρία σε σύγκριση με το να τρώει κανείς φυτά. Τα φυτικά τρόφιμα έχουν πολύ περισσότερα αντιοξειδωτικά, ίνες, και μέταλλα από τα ζωικά τρόφιμα. Στην πραγματικότητα, τα ζωικά τρόφιμα δεν περιέχουν σχεδόν καθόλου από αυτά τα θρεπτικά συστατικά, αλλά επιπλέον έχουν πολύ περισσότερη χοληστερόλη και λίπος. Τα ζωικά τρόφιμα έχουν ελαφρώς περισσότερη πρωτεΐνη από τα φυτικά τρόφιμα, όπως και βιταμίνη Β12 και βιταμίνη D, αν και η βιταμίνη D κατά κανόνα προστίθεται τεχνητά στο γάλα.
Εξ ορισμού, για να θεωρηθεί απαραίτητη μια χημική ουσία που υπάρχει στα τρόφιμα, θα πρέπει να καλύπτει δύο προϋποθέσεις:
- Η χημική ουσία πρέπει να είναι απαραίτητη για τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
- Η χημική ουσία πρέπει να είναι κάτι που τα σώματά μας δεν μπορούν να φτιάξουν μόνα τους, και έτσι θα πρέπει να προσληφθεί από μια εξωτερική πηγή.
Ένα παράδειγμα χημικής ουσίας που δεν είναι απαραίτητη είναι η χοληστερόλη, ένα συστατικό των τροφίμων ζωικής προέλευσης που δεν υπάρχει στα φυτικά τρόφιμα. Ενώ η χοληστερόλη είναι απαραίτητη για την υγεία, τα σώματά μας έχουν την ικανότητα να κατασκευάσουν όση χρειαζόμαστε. Επομένως, δεν χρειάζεται να καταναλώνουμε καθόλου χοληστερόλη με το φαγητό μας. Συνεπώς, δεν αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό. Υπάρχουν 4 θρεπτικά συστατικά τα οποία υπάρχουν στα ζωικά τρόφιμα αλλά όχι συνήθως στα φυτικά: η χοληστερόλη και οι βιταμίνες Α, D, και Β12. Τρία από αυτά είναι μη απαραίτητα. Η χοληστερόλη παράγεται από το σώμα μας με φυσικό τρόπο. Η βιταμίνη Α μπορεί να κατασκευαστεί από μας από την β-καροτίνη, και η βιταμίνη D μπορεί να κατασκευαστεί από τα σώματά μας απλώς με την έκθεση του δέρματός μας στον ήλιο περίπου 15 λεπτά της ώρας κάθε δύο μέρες. Υπολογίζεται ότι στα σώματά μας διαθέτουμε αποθηκευμένη Β12 για τρία χρόνια. Αν δεν καταναλώνεις καθόλου ζωικά προϊόντα, ειδικά αν είσαι έγκυος ή θηλάζεις, θα πρέπει να λαμβάνεις ένα μικρό συμπλήρωμα Β12 συστηματικά, και να σκεφτείς το ενδεχόμενο ελέγχου των επιπέδων της Β12 στο αίμα σου.
ΑΡΧΗ #4
Τα γονίδια δεν μπορούν να καθορίσουν από μόνα τους την ασθένεια. Τα γονίδια λειτουργούν μόνο όταν ενεργοποιηθούν, όταν δηλαδή εκφραστούν, και η διατροφή διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στο να προσδιοριστεί το ποια γονίδια, καλά ή άσχημα, θα εκφραστούν.
Μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι κάθε ασθένεια είναι γενετική. Τα γονίδιά μας είναι ο κώδικας για οτιδήποτε συμβαίνει στο σώμα μας, καλό ή κακό. Χωρίς γονίδια δεν θα υπήρχε καρκίνος. Χωρίς γονίδια δεν θα υπήρχε παχυσαρκία, διαβήτης ή καρδιοπάθεια. Και χωρίς γονίδια δεν θα υπήρχε ζωή.
Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί δαπανάμε εκατοντάδες εκατομμυρίων δολαρίων προσπαθώντας να καταλάβουμε ποιο γονίδιο προκαλεί ποια ασθένεια και πώς μπορούμε να αδρανοποιήσουμε τα επικίνδυνα γονίδια ώστε να μην εκφραστούν. Αυτό επίσης εξηγεί γιατί κάποιες εντελώς υγιείς νέες γυναίκες υπεβλήθησαν σε μαστεκτομή, απλώς επειδή βρέθηκαν να φέρουν γονίδια που συνδέονται με τον καρκίνο του μαστού.
Τα αδρανοποιημένα γονίδια δεν φέρουν καμία επίδραση στην υγεία μας. Αυτό είναι προφανές στους περισσότερους επιστήμονες, και σε πολλούς απλούς ανθρώπους, αλλά σπάνια γίνεται κατανοητό πόσο σημαντική είναι αυτή η ιδέα. Τί είναι αυτό που προκαλεί κάποια γονίδια να παραμείνουν αδρανή και άλλα να εκφραστούν; Η απάντηση: το περιβάλλον, και ειδικά η διατροφή. Στο σώμα μας, η διατροφή είναι ο περιβαλλοντικός παράγοντας που καθορίζει τη δραστηριότητα των γονιδίων.
ΑΡΧΗ #5
H διατροφή μπορεί να θέσει υπό έλεγχο σε σημαντικό βαθμό τις ανεπιθύμητες επιδράσεις βλαβερών χημικών.
Συχνά εμφανίζονται στον τύπο ιστορίες για χημικά που προκαλούν καρκίνο. Το ακρυλαμίδιο, τα τεχνητά γλυκαντικά, οι νιτροζαμίνες, τα νιτρώδη άλατα, το Alar*, οι ετεροκυκλικές αμίνες, η αφλατοξίνη – όλα έχουν συνδεθεί με τον καρκίνο σε πειραματικές μελέτες.
Πολλοί πιστεύουν ότι ο καρκίνος προκαλείται από τοξικά χημικά που μπαίνουν στο σώμα μας με έναν ύπουλο τρόπο. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι συχνά δικαιολογούν την αντίδρασή τους στο να χορηγούνται στα εκτρεφόμενα ζώα αντιβιοτικά και ορμόνες για λόγους υγείας. Η υπόθεση που κάνουν είναι ότι το κρέας θα ήταν ασφαλές να καταναλωθεί αν δεν είχε αυτά τα αφύσικα χημικά μέσα του. Ο πραγματικός κίνδυνος από το κρέας, όμως, είναι οι ανισορροπίες στα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει, ανεξαρτήτως του αν περιέχει ή όχι αυτές τις ανεπιθύμητες χημικές ουσίες. Πολύ πριν εμφανιστούν οι μοντέρνες χημικές ουσίες στην τροφή μας, οι άνθρωποι είχαν ήδη αρχίσει να έχουν περισσότερο καρκίνο και περισσότερη καρδιοπαθεια, όταν άρχισαν να καταναλώνουν περισσότερα τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
Είναι χρήσιμο να σκεφτεί κανείς αυτήν την αρχή με έναν άλλο τρόπο: μία χρόνια ασθένεια, όπως ο καρκίνος, παίρνει χρόνια για να αναπτυχθεί. Τα χημικά εκείνα που ξεκινούν τον καρκίνο είναι συχνά εκείνα που εμφανίζονται στις ειδήσεις. Αυτό που δεν εμφανίζεται όμως στις ειδήσεις, είναι το ότι η διαδικασία της ασθένειας συνεχίζεται πολύ μετά από την έναρξή της, και μπορεί να επιταχυνθεί ή να κατασταλεί κατά τη διάρκεια της ανάπτυξής της από την διατροφή. Με άλλα λόγια, αυτό που καθορίζει αν η ασθένεια θα μπορέσει να προκαλέσει βλάβη είναι η διατροφή.
ΑΡΧΗ #6
Η ίδια διατροφή που προλαμβάνει την ασθένεια κατά τα πρώιμα στάδιά της (πριν τη διάγνωση) μπορεί επίσης να σταματήσει ή να αντιστρέψει την ασθένεια στα επόμενά της στάδια (μετά τη διάγνωση).
Αξίζει να επαναλάβουμε ότι οι χρόνιες ασθένειες παίρνουν αρκετά χρόνια για να αναπτυχθούν. Για παράδειγμα, υπάρχει μια γενική σκέψη ότι ο καρκίνος του μαστού μπορεί να ξεκινήσει στην εφηβεία και να μην γίνει ανιχνεύσιμος μέχρι και μετά την εμμηνόπαυση! Πολλοί άνθρωποι αυτό το ερμηνεύουν μοιρολατρικά ως ότι μπορούν να γίνουν λίγα πράγματα αργότερα στη ζωή.
Ο καρκίνος που ήδη έχει ξεκινήσει και μεγαλώνει σε πειραματόζωα μπορεί να επιβραδυνθεί, να σταματήσει, ή ακόμα και να αναστραφεί από την καλή διατροφή. Ευτυχώς για μας, η ίδια καλή διατροφή μεγιστοποιεί την υγεία σε κάθε στάδιο της ασθένειας.
Κάποιες ασθένειες φυσικά φαίνεται να είναι μη αναστρέψιμες. Οι αυτοάνοσες ασθένειες είναι μάλλον πιο τρομακτικές επειδή από τη στιγμή που το σώμα επιτίθεται στον εαυτό του μπορεί να μην σταματά. Και πάλι, είναι εντυπωσιακό ότι ακόμα και ορισμένες από αυτές τις ασθένειες μπορεί να επιβραδυνθούν ή να γίνουν λιγότερο σοβαρές με τη διατροφή.
Πιστεύω ότι ένα γραμμάριο πρόληψης πράγματι ισοδυναμεί με ένα κιλό θεραπείας, και όσο πιο νωρίς στη ζωή καταναλώνονται τα καλά τρόφιμα, τόσο το καλύτερο για την υγεία. Αλλά και για όσους ήδη αντιμετωπίζουν το βάρος μιας ασθένειας, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η διατροφή και πάλι μπορεί να διαδραματίσει ζωτικό ρόλο.
ΑΡΧΗ #7
Η διατροφή που είναι πραγματικά ωφέλιμη για μία χρόνια ασθένεια θα υποστηρίξει την υγεία σε όλους τους τομείς.
Καθώς κατανόησα περισσότερο τις βιοχημικές διεργασίες των διαφόρων ασθενειών, κατανόησα επίσης πόσα κοινά έχουν μεταξύ τους αυτές οι ασθένειες. Λόγω αυτών των κοινών σημείων, είναι λογικό ότι η ίδια καλή διατροφή θα δημιουργήσει υγεία και θα αποτρέψει ασθένειες σε όλους τους τομείς. Ακόμα και αν μία φυτοφαγική διατροφή με πλήρη τρόφιμα είναι πιο αποτελεσματική στο να αντιμετωπίσει την καρδιοπάθεια, από όσο είναι στο να αντιμετωπίσει τον καρκίνο του εγκεφάλου, μπορείτε να είστε σίγουροι/ες ότι αυτή η διατροφή δεν θα προάγει μια ασθένεια καθώς σταματά μία άλλη. Δεν θα είναι ποτέ “κακή”. Αυτή η μία καλή διατροφή μπορεί μόνο να βοηθήσει, σε όλους τους τομείς. Φοβάμαι λοιπόν ότι δεν έχω μια διαφορετική, πιασάρικη συνταγή για κάθε ασθένεια. Έχω μόνο μία συνταγή για το τί πρέπει να τρώμε. Αυτή είναι μια ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε ένα μεγάλο μέρος από την απίστευτη δημόσια σύγχυση που υπάρχει. Πολύ απλά, μπορείς να μεγιστοποιήσεις την υγεία σε όλους τους τομείς με μία μόνο απλή διατροφή.
ΑΡΧΗ #8
Η καλή διατροφή δημιουργεί υγεία σε όλους τους τομείς της ύπαρξής μας. Όλα τα μέρη διασυνδέονται.
Η διαδικασία του να τρώμε είναι πιθανώς η πιο στενή επαφή που έχουμε με τον κόσμο μας… Είναι μία διαδικασία κατά την οποία αυτό που τρώμε γίνεται μέρος του σώματός μας. Αλλά άλλες εμπειρίες είναι επίσης σημαντικές, όπως είναι η φυσική δραστηριότητα, η συναισθηματική και ψυχική υγεία, και η καλή κατάσταση του περιβάλλοντός μας. Η ενσωμάτωση αυτών των διαφόρων σφαιρών στην έννοια της υγείας είναι σημαντική γιατί όλες διασυνδέονται. Αυτός ο τρόπος σκέψης είναι πραγματικά ολιστικός.
Επιπλέον φαίνεται ότι αν τρώμε με τρόπο που προάγει την καλύτερη υγεία για εμάς, προάγουμε την καλύτερη υγεία για τον πλανήτη. Καταναλώνοντας μια φυτοφαγική διατροφή με πλήρη τρόφιμα χρησιμοποιούμε λιγότερο νερό, λιγότερη γη, λιγότερους πόρους, και παράγουμε λιγότερη ρύπανση και λιγότερο πόνο για τα εκτρεφόμενα ζώα μας. Οι διατροφικές μας επιλογές έχουν απίστευτο αντίκτυπο, όχι μόνο στον μεταβολισμό μας, αλλά και στην έναρξη, την ανάπτυξη, και ακόμη και την αναστροφή της ασθένειας· στην ενεργητικότητά μας· στην σωματική μας δραστηριότητα· στη σωματική, στη συναισθηματική και ψυχική μας ευεξία· και στο παγκόσμιο περιβάλλον. Όλες αυτές οι φαινομενικά ξεχωριστές σφαίρες είναι στενά διασυνδεδεμένες.
Ποιος νοιάζεται, τέλος πάντων;
Η δυνατότητα εφαρμογής αυτών των αρχών δεν πρέπει να υποτιμάται. Είναι πολύ σημαντικό ότι βοηθούν να μειωθεί η δημόσια σύγχυση σχετικά με την τροφή και την υγεία. Η κατανόηση αυτών των βασικών αρχών δημιουργεί ουσιαστικά και ευρείας κλίμακας οφέλη για τα άτομα, τις κοινωνίες, τα ζώα, και τον πλανήτη μας.
*Alar. Χημική ουσία που χρησιμοποιήθηκε στις ΗΠΑ σε φρούτα και λαχανικά από το 1963. H χρήση του σε βρώσιμες καλλιέργειες απαγορεύτηκε το 1989. Το γενικό της όνομα είναι daminozide.
© Vegan Times & T. Colin Campbell Center of Nutrition Studies 28-07-2022
Ακολουθήστε την Vegan Times στο Google News
Πηγές:
- Eating Right: 8 Principles of Food and Health - Center for Nutrition Studies Ημερομηνία δημοσίευσης 16 Νοεμβρίου 2017 — Επικαιροποιήθηκε στις 3 Μαρτίου 2021. Μετάφραση στα ελληνικά και δημοσίευση κατόπιν αδείας από το T. Colin Campbell Center of Nutrition Studies. Επιμέλεια μετάφρασης: Αναστασία Ψειρίδου PhD, Plant Based Nutrition Certificate Professional 2016. Translated and published under permission by T. Colin Campbell Center of Nutrition Studies. Translation reviewed by Anastasia Pseiridis PhD, Plant Based Nutrition Certificate Professional 2016. Το βιβλίο The China Study κυκλοφορεί από τις εκδόσεις BenBella Books.
