Ποιος;
Ερευνητές από δύο Πανεπιστήμια της Σουηδίας…
Τί;
…συνέκριναν το αποτύπωμα άνθρακα δύο εναλλακτικών λύσεων για την αντικατάσταση των πλαστικών πιάτων μίας χρήσεως.
Πότε;
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν τον Ιανουάριο του 2021.
Γιατί;
Περισσότερο από το 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι κατασκευασμένα από πλαστικά, το 70% των οποίων προέρχεται από αντικείμενα μιας χρήσης. Επομένως τα πλαστικά αναλώσιμα πρέπει να αντικατασταθούν με αναλώσιμα κατασκευασμένα από ανανεώσιμα υλικά. Χρειαζόμαστε λοιπόν στοιχεία για να γνωρίζουμε ποια είναι η καλύτερη εναλλακτική.
Λοιπές πληροφορίες
Η ρύπανση του φυσικού περιβάλλοντος από πλαστικά είναι γνωστή. Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικού έφθασε το 2015 τους 322 εκατομμύρια τόνους και αναμένεται να διπλασιαστεί μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Υπολογίζεται ότι το 40% του παραγόμενου πλαστικού χρησιμοποιείται για πλαστικά μίας χρήσης και μόλις το 9% όλου του πλαστικού ανακυκλώνεται, με το 79% να απορρίπτεται στο φυσικό περιβάλλον.
Έργο της Σοφίας Κυριακού με τίτλο «Νησί». Κατασκευασμένο με απορρίμματα και υλικά που βρέθηκαν στο νησάκι Φλέβες, στο πλαίσιο του «fleVes. The eco art project». Τα απορρίμματα χρησιμοποιήθηκαν για την δημιουργία εικαστικών έργων. Για περισσότερα έργα δείτε H τέχνη εναντίον της κακοποίησης του περιβάλλοντος | Vegan Times.
Τα τελευταία χρόνια, και ενόψει την κατάργησης των 10 πιο συνηθισμένων πλαστικών ειδών μίας χρήσης (μεταξύ αυτών τα πιάτα, τα μαχαιροπήρουνα, οι μπατονέτες) στην ΕΕ από το 2021, τα πλαστικά αναλώσιμα αντικαθίστανται από προϊόντα από κυρίως ανανεώσιμα υλικά.
Οι ερευνητές υπολόγισαν το αποτύπωμα άνθρακα δύο πιάτων μίας χρήσης; Πιάτο από χαρτί, και πιάτο από φύλλα δέντρων, χρησιμοποιώντας την μέθοδο κύκλου ζωής. Τα πιάτα φύλλων παράγονται στην Ινδία χρησιμοποιώντας φύλλα από το δένδρο Shorea robusta, τα δε πιάτα χαρτιού στη Φινλανδία. Η υπόθεση που έγινε ήταν ότι και τα δύο χρησιμοποιούνται στη Σουηδία.
Πιάτο από φύλλα του δένδρου Shorea robusta. Πηγή εικόνας: Leafymade.
Το αποτύπωμα άνθρακα μετρά το δυναμικό θέρμανσης από έξι αέρια θερμοκηπίου. Η συγκεκριμένη έρευνα εστίασε σε τρία από αυτά: διοξείδιο του άνθρακα (CO2), μεθάνιο (CH4), και υποξείδιο του αζώτου (N2O).
Η ανάλυση έδειξε ότι το πιάτο από φύλλα είχε υψηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, κυρίως λόγω της μεταφοράς από την Ινδία έως τη Σουηδία και της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τα ορυκτά καύσιμα για την παραγωγή. Με τις υποθέσεις που έγιναν, το αποτύπωμα άνθρακα του χάρτινου πιάτου υπολογίστηκε σε 7 γραμμάρια ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα ενώ του πιάτου από φύλλα υπολογίστηκε σε 18. Τέλος, ενώ το πιάτο φύλλων είχε το πλεονέκτημα ότι ήταν βιοδιασπώμενο, αυτό το όφελος δεν ήταν αρκετό ώστε να έχει μικρότερο αποτύπωμα από το χάρτινο.
Το μεγαλύτερο μέρος του αποτυπώματος του πιάτου από φύλλα οφείλεται στις μεταφορές (μέρος τους γίνεται με αεροπλάνο) και στην χρήση ενέργειας από άνθρακα κατά την παραγωγή. Η χρήση μόνο θαλάσσιων μεταφορικών μέσων καθώς και οι οικονομίες κλίμακας στην παραγωγή θα μπορούσαν να μειώσουν το αποτύπωμα του πιάτου από φύλλα. Επίσης θα το μείωνε η παραγωγή τους με καθαρότερη ενέργεια. Όσον αφορά στα πιάτα χαρτιού, το στάδιο επεξεργασίας φάνηκε να δημιουργεί το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών του εκπομπών. Αυτές θα μπορούσαν να μειωθούν με την αντικατάσταση της πλαστικής επίστρωσης με βιοδιασπώμενη.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η χρήση προϊόντων μίας χρήσεως επιβαρύνει το περιβάλλον, ανεξαρτήτως του υλικού από το οποία είναι κατασκευασμένα. Καταλήγουν ότι είναι αμφίβολο το ότι η αλλαγή υλικών σε προϊόντα μίας χρήσεως είναι ικανοποιητική λύση από άποψη βιωσιμότητας· απαιτείται να μειωθούν συνολικά τα απορρίμματα. Αναφέρουν ότι αυτό θα γίνει αν αλλάξει η κουλτούρα με τρόπο που η προστασία του περιβάλλοντος και η βιωσιμότητα να μπαίνουν πάνω από την ευκολία.
© Vegan Times 19-04-2021
The Podcast | Πιάτα από χαρτί ή φύλλα φοίνικα;
Είσαι ακουστικός τύπος; Άκου το podcast παρακάτω.
Πηγές:
- Main picture credits to Minimaid
- Korbelyiova, L. et al. (2021) ‘Paper vs leaf: Carbon footprint of single-use plates made from renewable materials’, Sustainable Production and Consumption, 25, pp. 77–90. doi: 10.1016/j.spc.2020.08.004.
- European Parliament (2018) ‘Plastic Oceans: MEPs back EU ban on throwaway plastics by 2021’, 24 October. Available at: https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20181018IPR16524/plastic-oceans-meps-back-eu-ban-on-throwaway-plastics-by-2021 (Accessed: 14 April 2021).
- Tidal Flow Art (2019) ‘fleVes project @ Platforms Project 2019 – tidal flow art’. Available at: http://tidalflowart.com/flevesplatforms-eng/ (Accessed: 20 April 2021).